Brexit, yani İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden (AB) ayrılması, 2016 yılında yapılan referandumda halkın %51.9’unun bu yönde oy vermesiyle gerçekleşti. Ancak bu kararın İngiltere’ye ne gibi yararları veya zararları olacağı uzun süre tartışıldı. Brexit süreci, hem İngiltere hem de AB için zorlu müzakereleri, siyasi krizleri ve belirsizlikleri beraberinde getirdi. 2020 yılında pandeminin de etkisiyle Brexit anlaşması son anda imzalandı ve 2021 yılında yürürlüğe girdi. Peki, Brexit sonrası İngiltere’nin istikameti hangi tarafa gidiyor? Brexit büyük bir hata mıydı?
Brexit’in Ekonomik Etkileri
Brexit’in İngiltere’nin ekonomisi üzerindeki etkileri henüz tam olarak ölçülebilir değil, ancak ilk veriler pek de iç açıcı değil. Brexit anlaşması, İngiltere ile AB arasında gümrük vergisi olmadan ticaret yapılmasına olanak sağlıyor, ancak bu ticaretin kuralları ve standartları konusunda birçok engel ve bürokrasi ortaya çıkıyor. Örneğin, İngiltere’den AB’ye ihraç edilen malların menşei belgelenmesi gerekiyor, aksi takdirde vergilendiriliyor. Ayrıca, İngiltere ile AB arasındaki sınır kontrolleri de arttı ve bu da ticaret akışını yavaşlattı ve maliyetleri arttırdı.
Brexit’in en çok etkilediği sektörlerden biri de finans sektörü oldu. Londra, dünyanın en önemli finans merkezlerinden biriydi, ancak Brexit sonrası AB’ye hizmet veren birçok finans kuruluşu Londra’dan ayrılmak zorunda kaldı. Bu da İngiltere’nin finansal hizmetler ihracatında büyük bir düşüşe yol açtı. Ayrıca, Brexit sonrası İngiltere’nin AB’den ayrılmasıyla birlikte İngiliz vatandaşlarının AB ülkelerinde çalışma ve yerleşme hakları da kısıtlandı. Bu da hem işgücü piyasasını hem de göçmenlik politikalarını etkiledi.
Brexit’in ekonomik etkilerini tam olarak değerlendirmek için daha fazla zaman ve veri gerekiyor, ancak şimdilik görünen o ki, Brexit’in İngiltere’ye hiçbir ekonomik yararı olmadığı gibi, aksine büyük bir maliyeti oldu. Brexit’in 2020 yılında İngiltere’nin gayri safi yurt içi hasılasını (GSYİH) %2.3 oranında azalttığı tahmin ediliyor. Ayrıca, Brexit’in uzun vadede İngiltere’nin GSYİH’sini %4 ila %9 arasında düşüreceği öngörülüyor.
Brexit’in Siyasi Etkileri
Brexit’in siyasi etkileri de ekonomik etkilerinden daha az olmadı. Brexit süreci, hem İngiltere’deki hem de AB’deki siyasi partilerin ve liderlerin duruşunu ve popülaritesini etkiledi. Örneğin, Brexit karşıtı Liberal Demokrat Parti 2019 seçimlerinde oylarını arttırdı, ancak Brexit yanlısı Muhafazakar Parti de Boris Johnson liderliğinde ezici bir zafer elde etti. AB’de ise, Brexit’in diğer ülkelerde de benzer bir ayrılık isteği yaratıp yaratmayacağı merak edildi, ancak bu konuda ciddi bir eğilim görülmedi.
Brexit’in siyasi etkileri sadece İngiltere ile AB arasındaki ilişkileri değil, aynı zamanda İngiltere’nin kendi içindeki birliği de tehdit etti. Brexit referandumunda İskoçya ve Kuzey İrlanda’nın çoğunluğu AB’de kalmak isterken, İngiltere ve Galler’in çoğunluğu AB’den ayrılmak istedi. Bu da, İskoçya ve Kuzey İrlanda’nın İngiltere’den bağımsızlığını savunan hareketleri güçlendirdi. Özellikle, İskoçya’da yönetimi elinde bulunduran İskoç Ulusal Partisi (SNP), yeni bir bağımsızlık referandumu yapmak için baskı yapıyor. Kuzey İrlanda’da ise, Brexit sonrası ortaya çıkan sınır sorunları nedeniyle hem siyasi hem de toplumsal gerilimler arttı.
Brexit’in Toplumsal Etkileri
Brexit’in toplumsal etkileri de göz ardı edilemez. Brexit referandumu, İngiltere toplumunu ikiye böldü ve bu bölünme uzun süre devam etti. Brexit yanlıları ve karşıtları arasında anlaşmazlık, kutuplaşma ve nefret söylemi arttı. Ayrıca, Brexit’in göçmenlik konusunda da olumsuz bir etkisi oldu. Brexit kampanyası sırasında ve sonrasında göçmenlere karşı ırkçı ve yabancı düşmanı saldırılar arttı. Brexit sonrası İngiltere’nin AB’den aldığı göçmen sayısı da azaldı, ancak bu da işgücü piyasasında ve kamu hizmetlerinde sorunlara yol açtı.
Brexit’in toplumsal etkilerinin en önemli göstergelerinden biri de halkın pişmanlığı oldu. Brexit anlaşmasının imzalanmasından sonra yapılan kamuoyu araştırmalarına göre, İngilizlerin çoğunluğu Brexit’in yanlış bir karar olduğunu düşünüyor ve AB’ye geri dönmek istiyor . Bu da, Brexit’in hem ekonomik hem de siyasi olarak İngiltere’ye zarar verdiğinin farkına varan halkın hayal kırıklığına uğradığını gösteriyor.
Sonuç
Brexit, İngiltere’nin tarihi bir kararıydı, ancak bu kararın sonuçları pek de beklenildiği gibi olmadı. Brexit, hem İngiltere’nin hem de AB’nin ekonomik ve siyasi durumunu olumsuz yönde etkiledi. Ayrıca, Brexit, İngiltere toplumunu bölerek sosyal sorunlara ve pişmanlığa neden oldu. Brexit büyük bir hata mıydı? Bu sorunun cevabını zaman gösterecek, ancak şimdilik görünen o ki, evet.
