Türkiye’de ekonomik krizin ortasında, hükümetin kur korumalı mevduatı kaldırma planı piyasaları nasıl etkileyecek? Bu makalede, kur korumalı mevduatın ne olduğu, neden hatalı bir sistem olduğu ve nasıl çözülebileceği anlatılıyor.
Kur Korumalı Mevduat Nedir?
Kur korumalı mevduat, Türk Lirası cinsinden açılan ve vade sonunda döviz kuruna göre değerlenen bir bankacılık ürünüdür. Bu ürünün amacı, döviz kuru riskini azaltmak ve yatırımcılara TL mevduata göre daha yüksek getiri sağlamaktır. Kur korumalı mevduatın avantajları şunlardır:
- Yatırımcılar, döviz kuru dalgalanmalarından etkilenmeden TL mevduat faizi kazanabilirler.
- Yatırımcılar, vade sonunda istedikleri para birimine dönüş yapabilirler.
- Yatırımcılar, TL’nin değer kaybetmesi durumunda döviz kazancından yararlanabilirler.
Kur Korumalı Mevduat Neden Hatalı Bir Sistemdir?
Kur korumalı mevduat, Türkiye’de 2018 yılında başlayan ekonomik kriz sırasında hükümet tarafından yeni bir ekonomik program olarak sunulmuştur. Ancak bu ürün, hem yatırımcılara hem de ekonomiye zarar veren bir sistemdir. Kur korumalı mevduatın dezavantajları şunlardır:
- Kur korumalı mevduat, TL’nin değer kaybetmesine neden olan bir kısır döngü yaratmaktadır. Yatırımcılar, TL’ye güvenmedikleri için kur korumalı mevduata yönelmekte, bu da TL’nin talebini azaltmakta ve döviz kuru baskısını arttırmaktadır.
- Kur korumalı mevduat, bankaların döviz rezervlerini azaltmaktadır. Bankalar, kur korumalı mevduata karşılık olarak döviz satın almakta veya swap işlemleri yapmaktadır. Bu da bankaların döviz likiditesini düşürmekte ve dış borç ödemelerinde zorluk çekmelerine yol açmaktadır.
- Kur korumalı mevduat, adaletsiz bir sistemdir. Bu ürün, sadece elinde parası olan az sayıda yatırımcının para kazandığı, ancak 85 milyonluk nüfusun enflasyon ve kur farkından dolayı ödediği bir sistemdir.
Kur Korumalı Mevduattan Nasıl Çıkılabilir?
Türkiye’nin kur korumalı mevduattan çıkması gerektiği açıktır. Ancak bunu yapmanın doğru bir zamanı ve yöntemi vardır. Hükümetin son düzenlemesi, kur korumalı mevduatın yenilenmemesi ve TL mevduata yönlendirilmesi yönündedir. Ancak bu düzenleme, piyasaları rahatlatmak yerine tedirgin etmektedir. Çünkü:
- Bu düzenleme, yatırımcıların TL mevduata geçmesi için yeterli bir teşvik sunmamaktadır. TL mevduat faizi, %17,5 seviyesinde iken, enflasyon %47 seviyesindedir. Bu durumda, yatırımcılar TL mevduatta reel olarak para kaybetmektedir. Yatırımcıların TL mevduata geçmesi için, en azından enflasyon oranında bir faiz verilmesi gerekir.
- Bu düzenleme, yatırımcıların kur korumalı mevduattan çıkarken nereye gideceğini belirsizleştirmektedir. Kur korumalı mevduat bozulduğunda, yatırımcılar döviz, altın veya borsaya yönelebilir. Ancak bu durumda da piyasalarda dalgalanma ve spekülasyon artabilir. Yatırımcıların TL mevduata geçmesi için, piyasalarda istikrar ve güven sağlanması gerekir.
- Bu düzenleme, yatırımcıların kur korumalı mevduattan çıkmasını zorunlu kılmaktadır. Bu da yatırımcılara baskı ve kısıtlama olarak algılanabilir. Yatırımcıların kur korumalı mevduattan çıkması için, gönüllü ve kademeli bir geçiş planlanması gerekir.
Kur korumalı mevduattan çıkmanın doğru bir sırası vardır. Öncelikle, hükümetin ekonomik göstergeleri şeffaf ve gerçekçi bir şekilde açıklaması gerekir. Ardından, döviz kuru ve enflasyon arasındaki makasın kapanması için gerekli adımlar atılmalıdır. Sonra, faiz oranları enflasyonla uyumlu hale getirilmeli ve piyasalara sinyal verilmelidir. Son olarak, kur korumalı mevduattan TL mevduata geçiş için yatırımcılara cazip teklifler sunulmalıdır.
Kur korumalı mevduat, Türkiye’nin ekonomik sorunlarının başlıca nedenlerinden biridir. Bu sorunu çözmek için aceleci ve plansız bir hamle yapmak yerine, akılcı ve sürdürülebilir bir strateji izlemek gerekmektedir. Türkiye’nin ekonomik istikrar ve refah için kur korumalı mevduattan kurtulması şarttır.
