Bakır Fiyat Endeksinde son durum: Bakır karlı bir yatırım aracı mı?

Bakır fiyat endeksi şu ana kadar ilginç bir 2023 yılına tanıklık ettiğini söylemek yanlış olmaz. Gerçekten de piyasa değişken olduğundan her zamankinden daha fazla iniş ve çıkışlar yaşandı.

Yıl ortasında Çin ekonomisindeki dalgalanma nedeniyle fiyatlarda büyük bir düşüş kaydedildi. Ancak kısa süre sonra saygın bir seviyeye geri dönmeye başladılar.

Bu makalede bakır fiyat endeksinin 2023 yılında nasıl performans gösterdiğini, hangi faktörlerin etkili olduğunu ve önümüzdeki aylarda neler bekleyebileceğimizi inceleyeceğiz.

Bakır Fiyatları Yılın Başında Rekor Seviyeye Ulaştı

Bakır fiyatları 2023 yılının başında metrik ton başına 8.000 ABD Doları’nın üzerinde başladı ve hatta Ocak ayında MT başına 9.356 ABD Doları gibi yüksek bir seviyeye ulaştı. Bu seviye, bakırın tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 10.845 ABD Dolarına yaklaştığı 2011 yılından bu yana görülen en yüksek değerdi.

Bakır fiyatlarının bu kadar yükselmesinin arkasında birkaç neden vardı. Bunlardan biri, küresel ekonominin koronavirüs salgınından kurtulmaya başlaması ve aşı programlarının hızlanmasıydı. Bu da sanayi üretimi, inşaat faaliyetleri ve tüketici harcamalarında artışa yol açtı.

Bakır, elektrikli araçlar, yenilenebilir enerji sistemleri ve akıllı teknolojiler gibi pek çok sektörde kullanılan önemli bir metaldir. Dolayısıyla, ekonomik canlanma bakır talebini artırdı.

Bir diğer neden ise bakır arzının sınırlı olmasıydı. Bakır madenciliği zorlu iklim koşulları, işçi grevleri, siyasi belirsizlikler ve çevresel düzenlemeler gibi pek çok engelle karşılaşıyor. Ayrıca yeni bakır projelerinin geliştirilmesi uzun zaman alıyor ve yüksek maliyet gerektiriyor. Bu da bakır arzının talebi karşılamakta zorlandığı anlamına geliyor.

Bakır Fiyatları İkinci Çeyrekte Düştü

Bakır fiyatları yılın ilk çeyreğinde rekor seviyeye ulaştıktan sonra ikinci çeyrekte düşüşe geçti. Fiyatlar MT başına 8.315 dolara gerilediler. Bu düşüşün en büyük nedeni Çin ekonomisindeki yavaşlama oldu.

Çin, dünyanın en büyük bakır tüketicisi ve ithalatçısıdır. Çin’in bakır talebi, küresel bakır talebinin yaklaşık yarısını oluşturuyor. Dolayısıyla, Çin ekonomisindeki herhangi bir değişiklik bakır fiyatlarını doğrudan etkiliyor.

Çin ekonomisi 2023 yılının ikinci çeyreğinde beklenenden daha düşük bir büyüme oranı gösterdi. Gayri safi yurt içi hasıla (GSYİH) yıllık bazda %7,9 arttı. Bu oran, bir önceki çeyrekteki %18,3’lük rekor artıştan sonra oldukça düşüktü. Ayrıca piyasa beklentisi olan %8,1’in de altındaydı.

Çin ekonomisindeki yavaşlamanın nedenleri arasında koronavirüs salgınının yeniden ortaya çıkması, hammadde fiyatlarındaki artış, kredi daralması ve ABD ile ticaret gerilimleri sayılabilir.

Bu faktörler, Çin’in sanayi üretimi, perakende satışları ve sabit varlık yatırımlarında yavaşlamaya yol açtı. Bu da bakır talebinde azalmaya neden oldu.

Çin hükümeti, bakır fiyatlarını düşürmek için de bazı adımlar attı. Örneğin, devlet rezervlerinden bakır satışı yapacağını duyurdu. Ayrıca, spekülatif alım satımı önlemek ve piyasayı dengelemek için bazı düzenlemeler getirdi.

Bakır Fiyatları Üçüncü Çeyrekte Toparlanmaya Başladı

Bakır fiyatları ikinci çeyreğin sonunda düştükten sonra üçüncü çeyrekte toparlanmaya başladı. Fiyatlar MT başına 8.335 ABD dolarına ulaştı. Bu toparlanmanın arkasında ise yatırım bankası Goldman Sachs’ın Çin’in bakır talebindeki artışa işaret eden bir raporu vardı.

Bu rapora göre Goldman Sachs, Çin’in bakır ihtiyacının yıllık bazda %8 arttığını belirtti. Bu arada demir cevheri talebi %7 artarak Goldman’ın tüm yıl beklentilerini gölgede bıraktı.

Analistler bu talebi yeşil ekonomideki yeniden canlanmaya ve mülklerin tamamlanmasına bağlıyor. Aslında, Çin’in güneş enerjisi kapasitesi son zamanlarda dünyanın geri kalanının toplamını geçtiğinden, ülkenin güneş enerjisi tesisleri bakır talebini önemli ölçüde artırdı. İmalat da ana metallere yönelik kendi talebini ekledi.

Ancak olay şu ki, taze Goldman Sachs girdileri bakırın altı ayın en düşük seviyesine gerilemesinden hemen önce geldi. Bu nedenle, bakır fiyat endeksi ton başına 7.899 ABD doları seviyesindeki altı ayın en düşük seviyesinden %5,5 yükselirken, bazı analistlere göre bakırın 2023’ün geri kalanına ilişkin görünümü “şüpheli” olmaya devam ediyor.

Bakır Fiyat Endeksinin Geleceği Ne Olacak?

Bakır fiyat endeksi 2023 yılında pek çok faktörden etkilendi ve etkilenmeye devam ediyor. Bunlar arasında Çin ekonomisindeki dalgalanmalar, küresel ekonomik toparlanma, arz sorunları, spekülatif alım satım ve yeşil enerji geçişi sayılabilir. Bu faktörler bakır piyasasında hem fırsatlar hem de zorluklar yaratıyor.

Bakır fiyat endeksinin geleceğini tahmin etmek kolay değil. Ancak bazı uzmanlar ve kurumlar kendi görüşlerini paylaşıyor. Örneğin, Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), 2023 yılında küresel bakır talebinin %4,6 artacağını öngörüyor. Bu artışın büyük bir kısmının elektrikli araçlar, akıllı şebekeler ve yenilenebilir enerji kaynakları gibi düşük karbonlu teknolojilerden kaynaklanacağını belirtiyor.

Öte yandan, Dünya Bankası, 2023 yılında bakır fiyatlarının MT başına ortalama 8.700 ABD Doları olacağını tahmin ediyor. Bu tahmin, 2022 yılı için yapılan 9.100 ABD Doları’lık tahminden daha düşük. Dünya Bankası, bakır fiyatlarının arz fazlası ve Çin’in talebindeki yavaşlama nedeniyle düşeceğini söylüyor.

Sonuç olarak, bakır fiyat endeksi 2023 yılında da değişken bir seyir izleyebilir. Bakır piyasasını yakından takip etmek ve gelişmeleri kaçırmamak önemli.