Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi, Karadeniz’de faaliyet gösteren veya Karadeniz’den geçen gemiler için savaş riski sigortası primlerinin artmasına neden oldu. Bu durum nakliye şirketleri için artan işletme risklerine ve artan sigorta maliyetlerine yol açmaktadır. Özellikle Rusya’ya yönelik uluslararası yaptırımlar durumu daha da karmaşık hale getiriyor.
Savaş Riski Sigortası Nedir?
Savaş riski sigortası, gemilerin savaş, terör, korsanlık, sabotaj, silahlı çatışma, devrim, isyan gibi olaylardan kaynaklanan zararlarını karşılayan bir sigorta türüdür. Savaş riski sigortası, geminin kendisi, taşıdığı yük ve mürettebat için geçerlidir.
Savaş riski sigortası, denizcilik sigortasının bir parçasıdır ve genellikle denizcilik sigortasının temel kapsamının dışında kalan riskleri içerir. Bu nedenle, savaş riski sigortası primleri, denizcilik sigortasının temel primlerinden ayrı olarak hesaplanır ve tahsil edilir.
Savaş riski sigortası primleri, geminin faaliyet gösterdiği bölgenin güvenlik durumuna göre değişir. Yüksek riskli bölgelerde faaliyet gösteren gemilerin savaş riski sigortası primleri daha yüksektir.
Karadeniz’de Savaş Riski Sigortası Primleri Neden Arttı?
Karadeniz’de savaş riski sigortası primleri, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinden bu yana hızla arttı. Rusya’nın 24 Şubat 2022’deki işgalinin hemen ardından Karadeniz’de faaliyet gösteren gemilerin sigorta primleri 10 kattan fazla arttı. Şu anda Karadeniz’de faaliyet gösteren gemilerin sigorta primleri, savaş öncesine göre ortalama yüzde 500’den fazla arttı, ancak spesifik artış oranı geminin büyüklüğüne, taşıdığı yükün cinsine ve geminin faaliyet gösterdiği bölgeye göre değişiyor.
Sigorta şirketleri, Karadeniz’den geçen gemiler için gemi değerinin yüzde 10’una kadar savaş riski primi alıyor. Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO), Ukrayna’daki savaş nedeniyle denizcilik şirketlerinin yılda 10 milyar dolardan fazla zarar ettiğini tahmin ediyor. Bu, küresel denizcilik pazarının yaklaşık %1’ine eşdeğerdir.
Karadeniz halihazırda Londra sigorta piyasasında yüksek riskli bir bölge olarak belirlenmiş durumda ve günlük onbinlerce dolarlık ek savaş riski primleri tipik bir maliyet oluşturuyor.
Karadeniz’de savaş riski sigortası primlerinin artmasının nedenleri şunlardır:
- Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi, bölgede askeri varlığın artmasına ve gerilimin yükselmesine neden oldu. Bu da seyrüsefer özgürlüğünü etkiledi ve gemilerin kara mayınlarına, füzelere, torpidolara veya diğer silahlara maruz kalma riskini artırdı.
- Savaş nedeniyle Karadeniz’de faaliyet gösteren veya Karadeniz’den geçen gemilerin rotalarını değiştirmek zorunda kaldı. Bu da geçiş sürelerinin uzamasına ve işletme maliyetlerinin artmasına neden oldu. Ayrıca, bazı limanlara erişim kısıtlandı veya engellendi, bu da ticareti olumsuz etkiledi.
- Rusya’ya yönelik uluslararası yaptırımlar, enerji, finans ve savunma gibi sektörleri hedef alarak, Rusya ile ticareti kısıtladı. Bu da taşınan malların hacmini ve dolayısıyla denizcilik şirketlerinin, deniz sigortası sigortacılarının ve komisyoncuların gelirlerini azalttı. Ayrıca, yaptırım ihlallerini önlemek için sigortacılar, gemileri, mülkiyet yapılarını ve kargo özelliklerini titizlikle inceleyerek sıkı sigortalama prosedürlerine ve seçici politikalara başvurdu.
Savaş Riski Sigortası Primlerinin Artması Nakliye Şirketleri İçin Ne Anlama Geliyor?
Savaş riski sigortası primlerinin artması, nakliye şirketleri için artan işletme risklerine ve artan sigorta maliyetlerine yol açmaktadır. Bu durum nakliye şirketlerinin karlılığını olumsuz etkilemektedir.
Nakliye şirketleri, savaş riski sigortası primlerinin artmasına karşı şu şekilde tepki verebilir:
- Karadeniz’de faaliyet göstermekten veya Karadeniz’den geçmekten kaçınabilir. Bu durumda alternatif rotalar arayabilir veya başka bölgelere yönelebilir. Ancak bu da ek maliyetler ve zaman kaybı getirebilir.
- Savaş riski sigortası primlerini ödemeyi kabul edebilir. Bu durumda maliyetleri tüketicilere yansıtmak zorunda kalabilir veya kar marjlarını düşürebilir. Ayrıca, savaş riski sigortasının kapsamını ve şartlarını dikkatlice incelemek zorundadır.
- Savaş riski sigortasından vazgeçebilir. Bu durumda gemilerin savaştan kaynaklanan zararları karşılanmayacak ve nakliye şirketleri büyük kayıplara uğrayabilir.
Sonuç
Karadeniz’de faaliyet gösteren veya Karadeniz’den geçen gemiler için savaş riski sigortası primleri, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden bu yana hızla arttı. Bu durum nakliye şirketleri için artan işletme risklerine ve artan sigorta maliyetlerine yol açmaktadır. Özellikle Rusya’ya yönelik uluslararası yaptırımlar durumu daha da karmaşık hale getiriyor.
Nakliye şirketleri, savaş riski sigortası primlerinin artmasına karşı farklı stratejiler izleyebilir, ancak hiçbiri kolay değildir.