Cumhuriyetin ilk yıllarında Kayseri’de kurulan ve 200’ün üzerinde uçak üreten uçak fabrikası, 83 yıl sonra tekrar açılıyor. Havacılık Teknoloji Geliştirme Bölgesi adıyla hayata geçirilen proje, milli havacılık sanayisine büyük katkı sağlayacak.
Cumhuriyetin İlk Uçak Fabrikası
1926 yılında kurulan Tomtaş (Tayyare ve Motor Türk Anonim Şirketi), genç cumhuriyetin ilk uçak fabrikası olarak tarihe geçti. Alman Yunker firmasıyla ortaklık yapan Tomtaş, o dönem için ileri teknolojiye sahip uçaklar üretti. Türk Hava Kuvvetleri’nin ihtiyacını karşılayan Tomtaş, aynı zamanda sivil havacılığa da hizmet verdi.
Tomtaş’ın ürettiği uçaklardan bazıları şunlardır:
- Y-1: Alman Junkers F13 modelinin lisanslı üretimi olan Y-1, 1928 yılında ilk uçuşunu gerçekleştirdi. 4 yolcu kapasiteli olan Y-1, Türkiye’nin ilk sivil havayolu şirketi olan Devlet Hava Yolları’nın filosunda yer aldı.
- Y-10: Alman Junkers G24 modelinin lisanslı üretimi olan Y-10, 1930 yılında ilk uçuşunu gerçekleştirdi. 8 yolcu kapasiteli olan Y-10, hem sivil hem de askeri amaçlarla kullanıldı.
- Y-33: Alman Junkers Ju52 modelinin lisanslı üretimi olan Y-33, 1934 yılında ilk uçuşunu gerçekleştirdi. 17 yolcu kapasiteli olan Y-33, Türkiye’nin ilk transatlantik uçuşunu gerçekleştiren uçak oldu.
- Y-46: Alman Junkers Ju86 modelinin lisanslı üretimi olan Y-46, 1937 yılında ilk uçuşunu gerçekleştirdi. 10 yolcu kapasiteli olan Y-46, hem yolcu hem de bombardıman uçağı olarak kullanıldı.
Tomtaş, 1950 yılında kapatıldı ve yerine Hava İkmal Bakım Merkezi kuruldu. Tomtaş’ın kapatılmasının nedenleri arasında Türkiye’nin II. Dünya Savaşı sonrasında ABD ile yakınlaşması ve NATO’ya katılması, Almanya ile ilişkilerin bozulması ve Tomtaş’ın teknolojik olarak geride kalması sayılabilir.
Havacılık Teknoloji Geliştirme Bölgesi
Cumhuriyetin kuruluşunun 100. yılına yaklaştığımız bu dönemde, Kayseri’de tarihi bir proje hayata geçiriliyor. Havacılık Teknoloji Geliştirme Bölgesi (HTGB), milli savunma bakanlığı öncülüğünde, savunma sanayii başkanlığı desteğiyle ve Tomtaş, Tusaş, Asfat ve RGS Teknopark ortaklığıyla kuruluyor.
800 bin metrekarelik bir alanda kurulan HTGB, havacılık sanayisine büyük bir ivme kazandıracak. HTGB’de havacılık yapısal parçalarının imalatından, büyük gövde parçalarının imalatına, uçak montajından, platformların montajına, bakım faaliyetlerine kadar birçok alanda faaliyet gösterilecek.
HTGB’nin en önemli hedeflerinden biri de milli muharip uçağımızın (MMU) parçalarını üretmek. MMU, Türkiye’nin 5. nesil savaş uçağı projesi olarak büyük bir önem taşıyor. MMU’nun yanı sıra, HTGB’de Anka, Gökbey, Hürjet gibi milli havacılık projelerine de katkı sağlanacak.
Teknofest’te Milli Havacılık Coşkusu
Kayseri’de kurulan HTGB, Türkiye’nin teknoloji bağımsızlığı yolunda attığı büyük adımlardan biri olarak görülüyor. Bu adımların sonuçlarını ise Teknofest’te görmek mümkün. Teknofest, Türkiye’nin en büyük teknoloji festivali olarak her yıl binlerce ziyaretçiyi ağırlıyor.
Teknofest’te milli havacılık projelerinin tanıtımı büyük ilgi görüyor. MMU’nun maketi, Anka’nın uçuşu, Gökbey’in akrobasi gösterisi, Hürjet’in ses duvarını aşması gibi görsel şölenler, ziyaretçilerin hayranlığını kazanıyor. Ayrıca Teknofest’te havacılıkla ilgili birçok yarışma, atölye, seminer ve sergi de düzenleniyor.
Teknofest’te yaşanan milli havacılık coşkusu, Türkiye’nin teknoloji alanındaki gelişimini ve potansiyelini gösteriyor. Cumhuriyetin ilk yıllarında Kayseri’de kurulan uçak fabrikasının yeniden hayat bulması da bu coşkunun sembolü olarak değerlendiriliyor.
-
-
-
-
-
-
