Türkiye, son yıllarda iklim değişikliğinin etkisiyle kuraklık sorunuyla karşı karşıya. Meteoroloji Genel Müdürlüğü, 2023 yılının Ağustos ayına ait kuraklık haritasını yayınladı. Haritaya göre, Türkiye’nin büyük bir kısmı şiddetli veya olağanüstü kuraklık durumunda. Bu durum, hem insanlar hem de doğa için ciddi sonuçlar doğuruyor.
Kuraklık Haritasında Neler Var?
Meteoroloji Genel Müdürlüğü, kuraklık haritasını Standart Yağış İndeksi (SPI) metoduna göre hazırlıyor. SPI, belirli bir zaman dilimi içindeki ortalama yağış farkının standart sapmaya bölünmesiyle elde edilen bir değerdir. SPI değeri -2’den küçükse şiddetli kuraklık, -2 ile -1.5 arasında ise orta kuraklık, -1.5 ile -1 arasında ise hafif kuraklık olarak tanımlanır. SPI değeri +2’den büyükse çok ıslak, +2 ile +1.5 arasında ise ıslak, +1.5 ile +1 arasında ise normalden ıslak olarak tanımlanır.
Meteoroloji Genel Müdürlüğü, 3 aylık, 6 aylık, 9 aylık, 12 aylık ve 24 aylık dönemler için SPI değerlerini hesaplayarak haritalar oluşturuyor. Bu haritalar, Türkiye’nin hangi bölgelerinde kuraklık olduğunu ve ne kadar şiddetli olduğunu gösteriyor.
2023 yılının Ağustos ayına ait 3 aylık SPI haritasına göre, Türkiye’nin büyük bir kısmı olağanüstü kuraklık (-2’den küçük) durumunda. Marmara ve Karadeniz’in neredeyse tamamı, İç Anadolu’nun büyük kısmı, Akdeniz’in doğusu ve Güneydoğu Anadolu’nun bazı kesimleri bu kategoriye giriyor. Olağanüstü kuraklıktan etkilenen iller arasında İstanbul, Ankara, Bursa, Konya, Mersin ve Erzincan gibi büyük şehirler de var.
Kuraklığın Nedenleri Neler?
Kuraklığın başlıca nedeni, iklim değişikliğidir. İklim değişikliği, atmosferdeki sera gazlarının artmasıyla oluşan bir süreçtir. Sera gazları, güneşten gelen ısıyı yansıtarak Dünya’nın ısınmasına neden olur. Bu da yağış rejimlerinin değişmesine, sıcaklık ve buharlaşmanın artmasına, buzulların erimesine ve deniz seviyesinin yükselmesine yol açar.
İklim değişikliği, Türkiye’nin de içinde bulunduğu Akdeniz Havzası’nı olumsuz etkileyen bir bölgedir. Akdeniz Havzası, dünyanın en kurak ve sıcak bölgelerinden biridir. İklim değişikliği nedeniyle bu bölgede yağış miktarı azalırken, sıcaklık ve buharlaşma artmaktadır. Bu da kuraklık riskini artırmaktadır.
Kuraklığın diğer bir nedeni de su kaynaklarının yanlış kullanımıdır. Türkiye’de su tüketiminin büyük bir kısmı tarım sektöründe gerçekleşmektedir. Ancak tarım sektöründe suyun verimli ve tasarruflu kullanılması için gerekli önlemler alınmamaktadır. Sulama sistemleri yetersiz ve eski olduğu için su kaybı yaşanmaktadır. Ayrıca suyun fiyatlandırılması ve yönetimi konusunda da sorunlar vardır.
Su kaynaklarının yanlış kullanımı, sanayi ve evsel sektörlerde de görülmektedir. Sanayi sektöründe suyun arıtılması ve geri kazanılması için yeterli altyapı yoktur. Evsel sektörde ise suyun bilinçsizce tüketilmesi ve israf edilmesi söz konusudur. Su kaçakları, altyapı eksiklikleri ve atık su arıtma tesislerinin yetersizliği de su kaynaklarının korunmasını engelleyen faktörlerdir.
Kuraklığın Etkileri Neler?
Kuraklık, hem insanlar hem de doğa için ciddi etkiler yaratmaktadır. Kuraklık, insanların sağlığını, geçimini ve yaşam kalitesini olumsuz etkiler. Kuraklık nedeniyle su kaynakları azaldığında, insanların temiz içme suyuna erişimi zorlaşır. Bu da susuzluk, enfeksiyon hastalıkları ve beslenme bozuklukları gibi sağlık sorunlarına yol açar.
Kuraklık, tarım sektörünü de olumsuz etkiler. Kuraklık nedeniyle toprak nemi azalır, bitki örtüsü zarar görür ve mahsul verimi düşer. Bu da gıda güvenliği, gelir kaybı ve yoksulluk gibi sosyo-ekonomik sorunlara neden olur.
Kuraklık, doğal ekosistemleri de bozar. Kuraklık nedeniyle nehir akışları azalır, göller ve bataklıklar kurur, yeraltı suyu seviyesi düşer ve biyolojik çeşitlilik azalır. Bu da doğal dengenin bozulmasına, erozyona, çölleşmeye ve yangın riskinin artmasına yol açar.
-
-
-
-
-
-
