Türkiye’de son yıllarda yaşanan ekonomik krizlerin etkisiyle vatandaşlar, kur korumalı mevduat hesaplarına yönelmek yerine borsa İstanbul’a kaymaya başladı. Bu durum, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Kur korumalı mevduat misyonunu tamamladı” sözlerini akla getirdi.
Kur Korumalı Mevduat Nedir?
Kur korumalı mevduat hesapları, Türk lirası cinsinden açılan ve vade sonunda döviz kuruna göre belirlenen bir faiz oranı veren hesaplardır. Bu hesaplar, vatandaşların döviz kurundaki dalgalanmalardan korunmasını amaçlamaktadır.
Kur korumalı mevduat hesapları, 2019 yılında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından hayata geçirildi. Bu hesapların amacı, dolarizasyonu önlemek ve Türk lirasına güveni arttırmaktı. Ancak bu hesaplar, Türkiye ekonomisine ve halka büyük zararlar verdi.
Kur Korumalı Mevduatın Zararları
Kur korumalı mevduat hesapları, devletin vatandaşlara kur garantisi vermesi anlamına gelmektedir. Bu da devletin döviz rezervlerinin erimesine ve para basmasına yol açmaktadır.
Örneğin, 2022 yılı Haziran ayında kur korumalı mevduat hesaplarının toplam büyüklüğü 120 milyar dolardı. Bu hesapların açıldığı tarihte döviz kuru 20 liraydı. Ağustos ayında ise döviz kuru 27 liraya yükseldi. Bu durumda devletin vatandaşlara ödemesi gereken tutar 840 milyar lira oldu. Bu parayı ödemek için de TCMB para basmak zorunda kaldı.
Para basmanın sonucu ise enflasyon oldu. Enflasyon ise gelir dağılımını bozdu ve alt gelir gruplarının alım gücünü düşürdü. Ayrıca para basmak, servet transferi anlamına da geldi. Zira kur korumalı mevduat hesabına yatırım yapan zengin kesim, devletin bastığı paradan pay aldı.
Vatandaş Neden Borsa İstanbul’a Yöneliyor?
Kur korumalı mevduat hesaplarının zararlarını gören vatandaşlar, alternatif yatırım araçları aramaya başladı. Bunlardan biri de borsa İstanbul oldu.
Borsa İstanbul, Türkiye’nin en büyük sermaye piyasası kuruluşudur. Borsa İstanbul’da hisse senetleri, tahviller, bonolar, vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri, kıymetli madenler ve kambiyo gibi ürünler işlem görmektedir.
Vatandaşlar, borsa İstanbul’a yatırım yaparak hem kur riskinden korunmayı hem de yüksek getiri elde etmeyi hedeflemektedir. Borsa İstanbul, 2021 yılında yüzde 45, 2022 yılında ise yüzde 32 oranında değer kazandı. Borsa İstanbul’un toplam piyasa değeri ise 1,5 trilyon liraya ulaştı.
Borsa İstanbul’a yatırım yapmanın avantajları arasında şunlar sayılabilir:
- Borsa İstanbul, Türkiye ekonomisinin gelişimine katkı sağlamaktadır. Borsa İstanbul’da işlem gören şirketler, sermaye artırımı yaparak büyüme, istihdam ve üretim potansiyellerini arttırmaktadır.
- Borsa İstanbul, yatırımcılara çeşitli seçenekler sunmaktadır. Yatırımcılar, risk ve getiri tercihlerine göre farklı ürünler arasında seçim yapabilmektedir.
- Borsa İstanbul, yatırımcılara likidite sağlamaktadır. Yatırımcılar, istedikleri zaman borsa İstanbul’daki ürünleri alıp satabilmektedir.
- Borsa İstanbul, yatırımcılara vergi avantajı sağlamaktadır. Borsa İstanbul’da işlem gören hisse senetlerinin alım satım kazançlarından %0 stopaj uygulanmaktadır.
Sonuç
Kur korumalı mevduat hesapları, Türkiye ekonomisine ve halka büyük zararlar veren bir uygulama oldu. Bu hesaplar, döviz kurundaki artışı engelleyemediği gibi enflasyonu, servet transferini ve gelir dağılımını bozdu. Vatandaşlar ise bu hesaplardan kaçarak borsa İstanbul’a yönelmeye başladı. Borsa İstanbul ise vatandaşlara hem kur riskinden korunma hem de yüksek getiri imkanı sunan bir yatırım aracı oldu.
-
-
-
-
-
-
