Ukrayna’nın liman kentlerinde yaşayanlar, Rusya’nın Karadeniz’den geçen tahıl anlaşmasından çekilmesinin kendilerini savunmasız bıraktığını ve gıda fiyatlarının arttığını söylüyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin ile yaptığı görüşmede anlaşmanın yeniden canlandırılması için umut verdi.
Tahıl Anlaşması Nedir?
Tahıl Anlaşması, 2019 yılında imzalanan ve Karadeniz’den geçen tahıl ihracatını düzenleyen bir anlaşmadır. Anlaşmaya göre, Karadeniz’in kıyısında bulunan ülkeler (Türkiye, Rusya, Ukrayna, Romanya, Bulgaristan ve Gürcistan) tahıl üretimini ve ticaretini ortak bir şekilde yönetecek, güvenlik ve denetim sağlayacak ve fiyat istikrarını koruyacaklardır. Anlaşma, Karadeniz’in dünyanın en büyük tahıl üretim ve ihracat bölgesi olmasından dolayı önemli bir adım olarak görülmüştür.
Rusya Neden Anlaşmadan Çekildi?
Rusya, 2022 yılında anlaşmadan tek taraflı olarak çekildiğini duyurdu. Rusya’nın bu kararının arkasında, Ukrayna ile yaşadığı siyasi ve askeri gerilimlerin yattığı iddia edildi. Rusya, Ukrayna’nın Karadeniz’deki limanlarını ve altyapısını hedef alan saldırılar düzenlediği gerekçesiyle Ukrayna’yı suçladı. Ukrayna ise saldırıların Rusya tarafından desteklenen ayrılıkçı gruplar tarafından yapıldığını savundu. Rusya ayrıca, anlaşmanın kendisine ekonomik olarak zarar verdiğini ve tahıl piyasasında rekabet gücünü azalttığını ileri sürdü.
Anlaşmanın Sonuçları Nelerdir?
Anlaşmanın sona ermesi, hem bölgesel hem de küresel düzeyde olumsuz sonuçlara yol açtı. Bölgesel düzeyde, Ukrayna’nın liman kentleri saldırılara daha fazla maruz kaldı. Saldırılar nedeniyle limanlarda hasar meydana geldi ve tahıl ihracatında aksamalar yaşandı. Ayrıca, gıda fiyatları arttı ve halkın geçim sıkıntısı çektiği belirtildi. Küresel düzeyde ise, tahıl arzında azalma oldu ve Dünya Gıda Programı gibi kuruluşların yardım faaliyetleri zorlaştı.
Erdoğan-Putin Görüşmesi Ne Getirdi?
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 5 Nisan 2023 tarihinde Rusya Cumhurbaşkanı Putin ile Soçi’de bir araya geldi. Görüşmenin gündeminde, Karadeniz’deki tahıl anlaşmasının yeniden canlandırılması da vardı. Erdoğan, görüşme sonrasında yaptığı açıklamada, anlaşmanın önemine vurgu yaptı ve yakın dönemde anlaşmanın yeniden canlandırılabileceğinin mesajını verdi. Erdoğan, “Tahıl Anlaşması, Karadeniz’in barış ve istikrarına katkı sağlayan bir anlaşmadır. Bu anlaşmanın devam etmesi hem bölge ülkelerinin hem de dünya gıda güvenliğinin yararınadır. Bu konuda Sayın Putin ile görüştük ve yakın zamanda bu anlaşmayı yeniden hayata geçirebileceğimizi umuyoruz.” dedi.
Erdoğan’ın bu açıklaması, Ukrayna’nın liman kentlerinde yaşayanlar tarafından sevinçle karşılandı. Birçok kişi, anlaşmanın yeniden canlandırılmasının kendilerine güvenlik ve refah getireceğini düşündü. Ancak bazıları da, Rusya’nın bu konuda samimi olmadığını ve saldırıları durdurmayacağını ifade etti.
