Kamuda Tasarruf Genelgesi Yayınlayan Bakanlık, Bütçesini 7 Ayda Bitiren Kurumlar Karşısında Ne Yapacak?
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, ekonomide güvenin sağlanması için kamuda tasarruf genelgesi yayınladı. Ancak genelgenin ardından kamu kurumlarının harcamalarında herhangi bir azalma görülmedi. Aksine, bazı kurumlar 12 aylık bütçelerinin büyük bir kısmını 7 ayda tüketti. Bu durum, kamuda tasarrufun nasıl sağlanacağı ve vatandaşın vergi ve zam yükünün nasıl hafifletileceği sorularını gündeme getirdi.
Kamu Kurumları Bütçelerini Erken Bitirdi
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yayınladığı tasarruf genelgesinde, kamu kurumlarının taşıt alımı, araç kiralama, yurt içi ve yurt dışı seyahat, temsil ve ağırlama, hizmet alımı, malzeme alımı gibi harcamalarında kısıtlamaya gidilmesi istendi. Genelgede, bu harcamaların sadece zorunlu hallerde yapılması ve bütçe imkanlarına uygun olması gerektiği belirtildi.
Ancak genelgenin yayınlanmasından sonra kamu kurumlarının harcamalarında herhangi bir azalma görülmedi. Aksine, bazı kurumlar 12 aylık bütçelerinin büyük bir kısmını 7 ayda tüketti. Örneğin, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı 12 aylık bütçesinin %87’sini, Sağlık Bakanlığı %64’ünü, Milli Eğitim Bakanlığı %65’ini, Diyanet İşleri Başkanlığı %68’ini 7 ayda harcadı.
Bu durum, kamuda tasarrufun nasıl sağlanacağı ve vatandaşın vergi ve zam yükünün nasıl hafifletileceği sorularını gündeme getirdi.
Kamu Harcamaları Neden Azalmıyor?
Kamu kurumlarının bütçelerini erken bitirmesinin arkasında birçok neden olabilir. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Kamu kurumları tasarruf genelgesini ciddiye almıyor veya uygulamakta zorlanıyor olabilir. Bu durumda, bakanlığın denetim mekanizmalarını güçlendirmesi ve yaptırım uygulaması gerekebilir.
- Kamu kurumları zorunlu harcamalarını arttırıcı faktörlerle karşılaşıyor olabilir. Örneğin, pandemi nedeniyle sağlık harcamalarının artması veya eğitimde uzaktan öğrenme sistemine geçilmesi gibi durumlarda kamu kurumlarının bütçelerinde aşım olması kaçınılmaz olabilir.
- Kamu kurumları bütçelerini planlama ve yönetmede yetersiz kalıyor olabilir. Bu durumda, bakanlığın kamu kurumlarının bütçe hazırlama ve uygulama süreçlerine rehberlik etmesi ve destek vermesi gerekebilir.
Bu nedenlerden hangisi veya hangileri geçerli olursa olsun, kamu harcamalarının azaltılması için etkin bir politika gerekmektedir. Aksi takdirde, kamu bütçesi açığı artacak ve vatandaşın vergi ve zam yükü ağırlaşacaktır.
Vatandaşın Vergi ve Zam Yükü Nasıl Hafifletilecek?
Kamu harcamalarının azaltılması, vatandaşın vergi ve zam yükünü hafifletmenin önemli bir yolu olabilir. Ancak bunun için sadece tasarruf genelgesi yayınlamak yeterli değildir. Aynı zamanda, kamuda verimliliği artıracak, gelirleri artıracak ve ekonomik büyümeyi destekleyecek reformlar yapmak da gerekmektedir.
Örneğin, kamuda istihdamı rasyonel bir şekilde düzenlemek, liyakat esasına göre atamalar yapmak, kamu ihale sisteminde şeffaflığı sağlamak, kamu-özel işbirliği projelerinde maliyet-etkinlik analizi yapmak, vergi sisteminde adaleti sağlamak, vergi kaçağını önlemek, yatırım ortamını iyileştirmek gibi adımlar atılabilir.
Bu adımların atılması, hem kamu bütçesini dengelemeye hem de vatandaşın refahını artırmaya katkı sağlayacaktır. Bu sayede, vatandaş artık zam haberine uyanmak yerine vaatlerin ötesine geçen bir iktidar görmek istediğini dile getirebilecektir.