COVID-19 pandemisi, dünya çapında milyonlarca insanın hayatını kaybetmesine ve hastalanmasına neden oldu. Ancak virüsü yenip iyileşenler de tam olarak kurtulmuş sayılmaz. Yeni bir çalışma, COVID-19’u atlatanların, en az iki yıl boyunca kalp hastalığı, yorgunluk, kan pıhtılaşması gibi sağlık sorunları yaşama riskinin daha yüksek olduğunu gösteriyor.
Çalışmanın Kapsamı ve Bulguları
Çalışma, Nature Medicine dergisinde 21 Ağustos’ta yayınlandı. Araştırmacılar, ABD’de SARS-CoV-2 ile enfekte olan yaklaşık 140.000 gazinin sağlık kayıtlarını ve virüs için pozitif test yapmayan yaklaşık 6 milyon kişinin sağlık kayıtlarını incelediler. Bu verileri kullanarak, COVID-19’u kaptıktan bir ay sonra ortaya çıkan sağlık sorunlarını belirlediler.
Araştırma ekibi, enfeksiyonlarından iki yıl sonra bile, COVID-19’u olan kişilerin kalp hastalığından mide-bağırsak sorunlarına kadar birçok sağlık sorunu için daha yüksek risk altında olduğunu buldu. Özellikle, hastaneye kaldırılan hastaların bu sağlık sorunlarını yaşama olasılığı daha yüksekti. Ancak daha hafif ilk enfeksiyonlara sahip olanlar da pozitif test yapmayan insanlara göre daha yüksek risk altındaydı.
Çalışmada incelenen en yaygın sağlık sorunları şunlardır:
- Yorgunluk
- Hafıza sorunları
- Koku kaybı
- Kan pıhtıları
- Metabolik sorunlar
- Gastrointestinal sorunlar
Bu sağlık sorunları, uzun süreli COVID semptomları olarak bilinen ve diğer çalışmalarda da tanımlanan sorunlardır. Örneğin, başlangıçta hastaneye yatırılan hastaların akut gastrit veya mide iltihabı geçirme olasılığı, enfeksiyondan iki yıl sonra COVID-19 kaydı olmayanlara göre yaklaşık 1,88 kat daha fazlaydı; hastaneye yatırılmayan hastalarda 1.44 kat risk faktörü vardı.
Uzun Süreli COVID’in Nedenleri ve Sonuçları
Çalışmanın baş yazarı olan Ziyad Al-Aly, uzun süreli COVID’in önemli bir hastalık ve sakatlık yükünü temsil ettiğini söylüyor. Al-Aly, Saint Louis Sağlık Bakım Sisteminde klinik epidemiyolog ve Washington Üniversitesi’nde de görev yapıyor.
Al-Aly’e göre, bir koronavirüs enfeksiyonu, kalp hastalığına, beyin sorunlarına ve bilim adamlarının yeni yeni anlamaya başladığı diğer birçok uzun vadeli riske neden olabilir. Bu risklerin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, virüsün vücuttaki dokulara ve organlara zarar vermesi, bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesi ve kronik iltihaplanma gibi faktörler rol oynayabilir.
Uzun süreli COVID’in sonuçları ise hem bireysel hem de toplumsal düzeyde ciddi olabilir. Uzun süreli COVID’li kişiler, yaşam kalitesinin düşmesi, iş gücünden çıkma, sağlık harcamalarının artması ve erken ölüm riskinin yükselmesi gibi sorunlarla karşı karşıya kalabilirler. Ayrıca, uzun süreli COVID’in sağlık sistemi üzerinde de büyük bir yük oluşturacağı tahmin ediliyor.
Uzun Süreli COVID ile Mücadelede Önleme ve Tedavi
Uzun süreli COVID ile mücadele etmenin en iyi yolu, enfeksiyonu önlemektir. Bu nedenle, COVID-19 aşısı olmak, maske takmak, sosyal mesafe kurallarına uymak ve hijyen kurallarına dikkat etmek hayati önem taşıyor. Ayrıca, COVID-19’u atlatanların da düzenli olarak sağlık kontrollerinden geçmeleri ve doktorlarıyla iletişim halinde olmaları gerekiyor.
Uzun süreli COVID’in tedavisi ise henüz net değil. Farklı hastalar farklı semptomlar yaşayabildikleri için, bireysel olarak değerlendirilmeleri ve uygun tedavi planlarının oluşturulması gerekiyor. Bazı hastalar ilaçlara, bazıları fiziksel terapiye, bazıları da psikolojik desteğe ihtiyaç duyabilir.
Uzun süreli COVID’in nedenleri ve sonuçları hakkında daha fazla bilgi edinmek için daha fazla araştırma yapılması gerektiğini belirten Al-Aly, “Bu çok önemli bir konu. Bu insanların sesini duyurmak zorundayız” diyor.
-
-
-
-
-
-
