Kur Şokuna Hazır Olun!

Türkiye, son yıllarda sık sık yaşadığı kur şoklarıyla gündeme geliyor. Dolar, euro ve diğer döviz kurları, seçim öncesi ve sonrasında büyük dalgalanmalar yaşıyor. Bu durum, hem ekonomik hem de sosyal açıdan Türkiye’yi olumsuz etkiliyor. Ekonomist Barış Soydan ”kur şokuna hazır olun” dedi ve yerel seçim sonrasına işaret etti. Peki, Türkiye’nin kaderi bu mudur? Neden başka ülkelerde böyle kur şokları yaşanmıyor? Bu sorunun çözümü için neler yapılmalı? Bu makalede, bu sorulara bir ekonomi uzmanının görüşleri ışığında yanıt arayacağız.

Seçim Öncesi Kur Tutma Çabası

Ekonomi uzmanımız, Türkiye’de seçim öncesi döviz kurlarının belli seviyelerde tutulmaya çalışıldığını söylüyor. Bunun için Merkez Bankası’nın rezervleri kullanıldığını veya yeni önlemler alındığını belirtiyor. Örneğin, 2020-2021 yılında Merkez Bankası faiz indirimlerine başladı ve dolar 6.85 lirada sabitlendi. Ancak bu durum sürdürülebilir olmadığı için Kasım 2021’de dolar 20 lirayı aştı. Bunun üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan kur korumalı mevduat uygulamasını açıkladı ve Merkez Bankası döviz satışı yaptı. Böylece dolar bir miktar geriledi.

Ekonomi uzmanımız, bu tür önlemlerin aslında çaresizlik ürünü olduğunu ve gerçek sorunun faizin doğru noktada olmaması olduğunu vurguluyor. Faizin düşük tutulmasının arkasında siyasi bir ısrar olduğunu düşünüyor. Çünkü faiz artışının seçmen nezdinde olumsuz bir algı yaratabileceğini söylüyor.

Seçim Sonrası Kur Şoku

Ekonomi uzmanımız, seçim öncesi kur tutma çabasının seçim sonrasında büyük bir baskı oluşturduğunu ve kurun bir anda fırladığını anlatıyor. Bu durumun hem enflasyonu hem de reel alım gücünü düşürdüğünü ifade ediyor. Örneğin, Mayıs-Haziran 2023’te dolar %30 değer kazandı ve enflasyon aylık %10’u buldu.

Ekonomi uzmanımız, Türkiye’nin kaderinin her iki senede bir kur şoku yaşamak olmadığını söylüyor. Başka ülkelerde böyle kur şokları yaşanmadığını belirtiyor. Bunun nedeninin ise Türkiye’nin ekonomik politikalarında yatırımcı güvenini zedeleyen kararlar aldığını ve ekonomik temelleri ihmal ettiğini savunuyor.

Barış Soyadan yerel seçim sonrasına işaret etti ve vatandaşı kur şokları konusunda uyardı. ABD dolar kurunun 35 TL2nin üzerine çıkabileceğini belirten Soydan, bu rakamların çok daha yukarılara çıkabileceğinin ihtimaller arasında olduğunu belirtti.

Çözüm Yolları

Ekonomi uzmanımız, kur şoklarının çözümü için neler yapılması gerektiğini şöyle sıralıyor:

• Faizin piyasa koşullarına uygun bir şekilde belirlenmesi ve siyasi müdahalelerden uzak tutulması.
• Merkez Bankası’nın bağımsızlığının ve güvenilirliğinin sağlanması.
• Rezervlerin artırılması ve döviz satışlarının şeffaf bir şekilde yapılması.
• Yatırım ortamının iyileştirilmesi ve yabancı sermayenin çekilmesi.
• Kamu harcamalarının kontrol altına alınması ve bütçe açığının azaltılması.
• Yapısal reformların hayata geçirilmesi ve ekonomik büyümenin sürdürülebilir kılınması.

Ekonomi uzmanımız, bu adımların atılması halinde Türkiye’nin kur şoklarından kurtulabileceğini ve ekonomik istikrara kavuşabileceğini söylüyor. Aksi takdirde, Türkiye’nin kaderinin kur şoklarıyla boğuşmak olacağını uyarıyor.