Nijer’de 26 Temmuz’da gerçekleştirilen darbe sonrası ülkede yaşanan son gelişmeleri, İlk Bana Afrikane Oje Partisi Eş Başkanı Aba Akan Abdurrahman ile yaptığımız röportajda öğrenin. Abdurrahman, Nijer halkının Fransa’ya karşı öfkesini, Türkiye’nin ülkeye verdiği desteği ve askeri otoritenin taleplerini anlattı.
Nijer’de Darbe Nasıl Oldu?
Nijer, Batı Afrika’nın en fakir ülkesi olarak biliniyor. Ülke, yoksulluk, kuraklık, terörizm ve siyasi istikrarsızlıkla mücadele ediyor. Nijer’in eski devlet başkanı Mahamadou Issoufou, 2020 yılında demokratik bir seçimle iktidarı bırakarak Afrika tarihinde bir ilke imza atmıştı. Ancak yeni devlet başkanı Mohamed Bazoum’un göreve başlamasından kısa bir süre sonra ülkede darbe girişimi oldu.
26 Temmuz 2023 tarihinde, Abdurrahim Cihan liderliğindeki Devlet Başkanlığı Muhafız Alayı, başkent Niamey’deki cumhurbaşkanlığı sarayına saldırarak darbe girişiminde bulundu. Saldırı sırasında silah sesleri ve patlamalar duyuldu. Bazoum ve hükümet yetkilileri güvenli bir yere götürüldü. Darbeciler ise kısa sürede kontrolü ele geçirdi ve devlet televizyonundan yaptıkları açıklamada Bazoum’un görevden alındığını ve askeri konseyin iktidarı devraldığını duyurdular.
Darbecilerin lideri Abdurrahim Cihan, yaptığı konuşmada Nijer halkının çektiği acılara son vermek için harekete geçtiklerini söyledi. Cihan, “Bizler Devlet Başkanlığı Muhafız Alayı olarak Nijer halkının çoğunluğunu temsil ediyoruz. Ülkemizin içinde bulunduğu duruma daha fazla seyirci kalamazdık. Bu nedenle meşru olmayan ve halkın iradesini yansıtmayan Bazoum yönetimine son verdik.” dedi.
Cihan, askeri konseyin adının Ulusal Kurtuluş Konseyi (UKK) olduğunu ve geçici bir süre için ülkeyi yöneteceğini belirtti. Cihan, “UKK olarak amacımız Nijer’i demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devletine dönüştürmek ve halkın refahını sağlamaktır. Bu doğrultuda bir yol haritası hazırlayacağız ve en kısa zamanda adil ve şeffaf bir seçim düzenleyeceğiz.” diye konuştu.
Nijer Halkının Tepkisi Nasıl?
Nijer’de gerçekleştirilen darbe, uluslararası toplum tarafından kınandı. Birleşmiş Milletler, Afrika Birliği, Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) ve Fransa gibi ülkeler ve kuruluşlar, darbeyi reddederek demokratik yollardan seçilmiş Bazoum yönetiminin desteklendiğini açıkladılar. ECOWAS, Nijer’e ekonomik ve siyasi yaptırımlar uygulayacağını ve ülkeyi askeri müdahale tehdidiyle karşı karşıya bırakacağını duyurdu.
Ancak Nijer halkının büyük bir kısmı darbeyi destekliyor. Ülkenin etkili siyasi partilerinden biri olan İlk Bana Afrikane Oje Partisi Eş Başkanı Aba Akan Abdurrahman, darbenin Nijer halkının taleplerini yansıttığını söyledi. Abdurrahman ile yaptığımız röportajda, Nijer’de son yaşananları Tekere Haber’e anlattı.
Abdurrahman, “Nijer halkı darbeyi alkışlıyor. Çünkü Bazoum yönetimi halkın iradesini gasp etti. 2020 seçimleri hileliydi. Bazoum, Fransa’nın desteğiyle iktidara geldi. Fransa, Nijer’in doğal kaynaklarını sömürüyor. Ülkemizde kurduğu askeri üslerle bizi terör tehdidi altında bırakıyor. Bizim güvenliğimizi sağlamak yerine kendi çıkarlarını koruyor.” dedi.
Abdurrahman, Nijer halkının Fransa’ya karşı öfkesinin her geçen gün büyüdüğünü belirtti. “Fransa’ya hiç olmadığı kadar öfke var. Fransız politikasının çöktüğünü görüyoruz. Bu politika, Nijer’i fakirleştirdi, güvensizleştirdi, istikrarsızlaştırdı. Nijerliler Fransa’ya ait hiçbir şey görmek istemiyor. Fransız mallarını boykot ediyor, Fransız bayraklarını yakıyor, Fransız askeri üslerinin önünde protesto ediyor.” diye konuştu.
Abdurrahman, UKK’nin taleplerine katıldığını ve Fransız askeri üslerinin derhal terk edilmesini istediğini söyledi. “UKK’nin talepleri bizim taleplerimizdir. Biz de Fransız askeri üslerinin derhal terk edilmesini istiyoruz. Bu üsler bizim için bir tehdittir. Bu üslerin kurulmasından bu yana sürekli saldırılara ve ağır kayıplara maruz kalıyoruz. 50 binden fazla sivil yerinden edildi. Bu üslerin kapatılması için sivil direniş başlattık.” dedi.
Türkiye’nin Rolü Ne?
Abdurrahman, Türkiye’nin Nijer’e verdiği desteği övdü ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a teşekkür etti. Abdurrahman, “Türkiye bize abilik yaptı. Her zaman bize dostça yaklaştı. Değerlerimize saygı duydu. Bizimle Fransa gibi menfaat ilişkisi kurmadı. Türkiye’nin yardım ve yatırımları bizi kalkındırdı.” dedi.
Abdurrahman, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Nijer’deki Müslümanların tek gururu olduğunu ifade etti. “Erdoğan, müslümandır ve Türkiye Cumhurbaşkanıdır. Nijer’deki Müslümanların tek gururudur. Nijer halkının haklarını her daim savundu. Fransa’nın sömürüsüne karşı çıktı. Nijer’in bağımsızlığına ve egemenliğine saygı gösterdi. Bu bağ, Türkiye’yi Nijer’in en iyi müttefiki yapıyor.” dedi.
Abdurrahman, Nijer’in güvenliği için Türkiye’nin ülkede olması gerektiğini söyledi. Abdurrahman, Türkiye’ye çağrıda bulundu. “Türkiye’yi askerlerimizin eğitimine davet ediyoruz. Türkiye’den gelecek her türlü askeri yardım faydalıdır. Türkiye’den özellikle ordumuzun askeri teçhizatının güçlendirilmesine destek vermesini istiyoruz. Türkiye, Nijer’in güvenliği için önemli bir rol oynayabilir.” diye konuştu.
Abdurrahman, UKK ile Türkiye arasında yakın bir işbirliği kurulmasını umduğunu belirtti. “UKK, Türkiye’nin dostudur. UKK ile Türkiye arasında yakın bir işbirliği kurulmasını umuyoruz. UKK, Türkiye’nin Nijer’e verdiği desteği takdir ediyor. UKK, Türkiye’nin Nijer’e yönelik politikasını destekliyor. UKK, Türkiye ile Nijer arasındaki ilişkilerin daha da gelişmesini istiyor.” dedi.