Türkiye Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, 2023 yılı bütçe kanunu teklifini TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda sunarken, dolaylı vergilerin payını düşüreceğini söyledi. Ancak bu sözler, vergi yükünün azalacağı anlamına gelmiyor. Aksine, dolaylı vergilerin payını düşürmek için dolaysız vergilerin artırılması gerekeceği anlaşılıyor.
Dolaylı vergiler nedir?
Dolaylı vergiler, kişilerin gelir ve kazançlarından değil, mal ve hizmet satın alırken ödedikleri vergilerdir. Örneğin, katma değer vergisi (KDV), özel tüketim vergisi (ÖTV), damga vergisi, gümrük vergisi gibi vergiler dolaylı vergilere girer. Dolaylı vergiler, tüketicinin ödeme gücüne göre değil, tükettiği mala veya hizmete göre alındığı için adaletsiz olarak görülür. Çünkü aynı mal veya hizmeti alan farklı gelir grupları aynı oranda vergi öder.
Dolaysız vergiler nedir?
Dolaysız vergiler ise kişilerin gelir veya kazancı üzerinden alınan vergilerdir. Örneğin, gelir vergisi, kurumlar vergisi, emlak vergisi gibi vergiler dolaysız vergilere girer. Dolaysız vergiler, kişinin ödeme gücüne göre belirlendiği için daha adil olarak kabul edilir. Çünkü farklı gelir grupları farklı oranlarda vergi öder.
Cevdet Yılmaz ne dedi?
Cevdet Yılmaz, 2023 yılı bütçe kanunu teklifinde, dolaylı vergilerin payının 2025 yılında %66’ya düşeceğini öngördüklerini söyledi. Bu oranın 2022 yılında %62, 2023 yılında %68 ve 2024 yılında %66 olacağını belirtti. Böylece son 16 yılın ortalamasının %66.25 olduğunu ifade etti.
Yılmaz, dolaylı vergilerin payını düşürürken yeni bir vergi getirmeyeceklerini de vurguladı. Ancak bu sözlerden anlaşıldığı üzere, yeni bir vergi türü getirmeyecekleri anlamına geliyor. Var olan dolaylı ve dolaysız vergilerin oranlarında artış yapabilecekleri anlamına geliyor.
Yılmaz’ın açıklamalarından sonra ek bütçe teklifinde de bazı dolaylı vergilerde artışlar görüldü. Örneğin, gümrük vergisi ciddi anlamda artırıldı. Ayrıca bir duyum da 2000 motor ve üstündeki araçlarda ÖTV’nin artacağı yönünde.
Vergi uzmanları ne diyor?
Vergi uzmanları, Cevdet Yılmaz’ın açıklamalarını değerlendirirken, dolaylı vergilerin payını düşürmenin tek yolunun dolaysız vergileri artırmak olduğunu söylüyorlar. Bu da aslında toplamda daha fazla vergi demek oluyor.
Vergi uzmanlarına göre, dolaylı ve dolaysız vergiler arasında bir denge kurulması gerekiyor. Dolaylı vergilerin çok yüksek olması tüketimi azaltırken, dolaysız vergilerin çok yüksek olması da üretimi azaltabilir. Bu nedenle hem tüketiciyi hem de üreticiyi koruyacak bir sistem oluşturulması gerekiyor.
-
-
-
-
-
-
