Tüm dünya Rusya ve Ukrayna savaşına kilitlenmişken, Ukrayna Türkiye’den yardım istedi. Yaptığı açıklamasında Türkiye’nin Rusya’nın savaş gemilerini geçirememesi için Çanakkale Boğazı’nı kapatması gerektiğini söyledi. Daha sonra ise hemen Montrö Boğazlar Sözleşmesi 9. Maddenin uygulanmasını istedi. Peki, Montrö Boğazlar Sözleşmesi 9. Madde ne diyor? Montrö Boğazlar Sözleşmesi ne anlama geliyor?
2 ülke arasında meydana gelen savaş sonra hangi ülkenin kimin yanında yer alacağı merak konusu oldu. Burada Türkiye boğazlar ve konumu itibarıyla ön plana çıktı. Ülkemizi yakından ilgilendiren Montrö Boğazlar Sözleşmesi yeniden gündemde gelirken, Ukrayna da bu sözleşmeyi hatırlatarak hemen 9.maddenin uygulanmasını istedi.
MONTRÖ BOĞAZLAR SÖZLEŞMESİ NEDİR?
1936 yılında imzalanan ve ülkemizde Çanakkale ile İstanbul boğazları üzerindeki gemilerin geçişini düzenleme hakkı sunan bir sözleşmedir. Bu sözleşme sayesinde ülkemiz boğazlarının üzerinde tam kontrol hakkına sahiptir.
Aynı zamanda Karadeniz’e kıyısı olmayan ülkelere ait savaş gemilerinin geçişini sınırlamaktadır. Bu sözleşmenin kabul edilmesi ile birlikte Uluslar arası Boğazlar Komisyonu’nun görevi sonlanmıştır. 1923 yılında imzalanan Boğazlar Sözleşmesi yerine Montrö Boğazlar Sözleşmesi kullanılmaktadır.
UKRAYNA TALEP ETTİ
Şu anda Rusya tarafından işgal altında olan Ukrayna’da Türkiye’den boğazlarını Rusya’ya kapatmasını talep ederek Montrö Boğazlar Sözleşmesi 9. Maddeyi hatırlattı.
Ukrayna Ankara Büyükelçisi Vasyl Bodnar kameralar karşısında talebini belirterek, “Hava sahası ve Boğaziçi ve Çanakkale’nin Rus tarafına kapatılması için Resmi talebimizi Türk tarafına ilettik” dedi.
Bodnar, Dışişleri Bakan Yardımcısı ile görüştüklerini belirterek, Türkiye2nin bu durumda tarafsız kalmaması gerektiğini belirterek, Montrö 9. Maddeyi bir kere daha hatırlattı ve “Bu ihtilafta Türkiye tarafsız kalmamalı, çünkü bölgenin hayati çıkarlarını etkiliyor” dedi.
Dışişleri Bakan Yardımcısı ile görüştüğünü söyleyen Bodnar şu açıklamayı yaptı:
“Ukrayna’nın yardım talebini ilettim. Türk tarafı talepleri değerlendirecek. Türk tarafından dayanışma tezahürünü bekliyoruz. Montrö’nün bize göre 9’uncu maddesi uygulamaya konulmalı. Bize göre savaşın bir tarafı olan ülkenin boğazlardan geçişine yasak konulmalı”
MONTRÖ SÖZLEŞMESİ 9. MADDE NE DİYOR?
Montrö 9. Maddesi “Deniz Kuvvetlerinin sıvı olsun ya da olmasın yakıt taşımak için kullandığı gemilerin savaş gemileri ile bir tutulmasını” içeriyor.
