Reuters: "MB'nin ihtiyat akçesi bütçeye aktarılacak" açıklamasına ekonomistler bu para basmak demek diye tepki gösterdi!
Merkez Bankası’nın piyasaları sakinleştirmek ve öngörülemeyen kur artışını kontrol altında tutmak için yaptığı hamleler Reuters tarafından duyuruluyor. Öncelikle MB’nin döviz kurunu 6’nın altına düşürebilmek için kamu bankalarından döviz rözervlerinden 4,5 milyar dolar satış yaptığını duyuran Reuters şimdi de 40 milyar liralık ihtiyat akçesini merkezi yönetim bütçesine aktarmayı planladığını ifade etti.
Reuters, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın, bütçenin daha fazla bozulmaması için TCMB’nin 40 milyar liralık ihtiyat akçesini merkezi yönetim bütçesine aktarmayı planladığını ve bu konuda gerekli yasal düzenleme üzerinde çalışıldığını iddia etti. Haberin ardından Türkiye’nin önde gelen ekonomistlerinden Mahfi Eğilmez ve Uğur Gürses yaptıkları yorumlarla kararı değerlendirdi. Eğilmez, “Bu para basmak demektir. Kısa vadeli avans uygulaması çok daha namuslu bir uygulamaydı” derken; Gürses, “Getireceği sonuç enflasyon ve kur artışına yakıt olmak” ifadesini kullandı.
Reuters’a bilgi veren üç üst düzey ekonomi kaynağı, merkezi yönetim bütçesinde açığın şu anda öngörülenden daha fazla olduğu ve bütçenin desteklenmesi için böyle bir adımın atılmasının planlandığını kaydetti.
İhtiyat akçesi: Öngörülemeyen durumlara karşı kardan ayrılan para
İhtiyat akçesi öngörülemeyen durumlara karşılık kârdan ayrılan para niteliği taşıyor; 2018 sonunda TCMB bilançosunda ihtiyat akçesi 27.6 milyar TL olarak yer alıyor.
Konu hakkında bilgi sahibi bir kaynak, “2018 sonu itibariyle ihtiyat akçesinde toplam 27.5 milyar lira bulunuyor. Ancak yılbaşından bugüne kadar ihtiyat akçesi kalemine giren tutar da eklenince TCMB’nin 40 milyar lira düzeyinde bir ihtiyat akçesi oluyor. Yapılan değerlendirmelerde bunun 2019 merkezi yönetim bütçesine aktarılmasının uygun olacağı öngörüldü. Bu adımla bütçenin daha iyileştirilmesi ve güçlendirilmesi planlanıyor” dedi.
Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre, geçen yıl ilk çeyrekte 20.4 milyar TL açık veren bütçe, bu yıl aynı dönemde 36.2 milyar TL açık verdi. Yine geçen yıl ilk çeyrekte 1.9 milyar TL faiz dışı fazla verilirken bu yıl aynı dönemde 2.8 milyar TL faiz dışı açık verildi.
Açığın 80.6 milyar lira olması bekleniyor
Merkezi yönetim bütçesinde açığın bu yıl 80.6 milyar lira olması, 36.7 milyar lira faiz dışı fazla verilmesi hedefleniyor.
Merkez Bankası’nın yaklaşık 40 milyar liranın biraz altında bir miktarda temettü ödemesi de bu yıl bütçeye aktarılmıştı.
Bir başka kaynak, “Daha önce ihtiyat akçesinin kullanıldığını hatırlamıyorum. Bütçedeki bozulmanın daha ileri gitmemesi için bu yöntem gündeme geldi” diye konuştu.
Teklifin TBMM’ye gönderilmesi planlanıyor
Aynı kaynak, “İhtiyat akçesinin bütçeye aktarılması için yasal düzenleme gerekiyor. Bu konuda hazırlanacak teklifin kısa süre içinde TBMM’ye gönderilmesi planlanıyor” dedi.
Ekonomistler, iç tüketimdeki yavaşlama, ekonomideki daralmanın ve seçim nedeniyle gündeme gelen bazı uygulamaların etkisiyle bütçede öngörülenden kötü bir tablonun gündemde olduğunu, tek seferlik gelirlerle bütçenin desteklendiğini vurguluyorlar.
Eğilmez ve Gürses’ten karara tepki
Reuters haberini kişisel Twitter hesaplarından değerlendiren ekonomist Mahfi Eğilmez ve Uğur Gürses haberin doğru olmaması temennisinde bulundu.
Eğilmez şunları kaydetti:
“Kısa vadeli avans uygulaması çok daha namuslıuydu”
“Reuters’in, TCMB’nin ihtiyat akçelerinin bütçeye devredileceği yolundaki haberi umarım doğru değildir. Bu para basmak demektir. Kısa vadeli avans uygulaması çok daha namuslu bir uygulamaydı.”
Twitter’dan haber hakkında bir yorum da Gürses’ten geldi. Gürses şu tweet’i paylaştı:
“Kur artışına yakıt olur”
“Merkez Bankası’nın yıllık karı üzerinden ayrılan 46 milyar TL’lik ihtiyat akçesinin bütçeye aktarılması girişimi varmış; bu para basmaktan farklı değil. Getireceği sonuç da enflasyon ve kur artışına yakıt olmak.”
“Evdeki gümüş tepsiyi satmaya benziyor”
Deneyimli ekonomi yazarı Çiğdem Toker, Reuters haberi üzerine eski bir Hazine bürokratıyla konuştuğunu söyledi. Toker bürokratın ifadesini aktarırken, “TCMB kârından ihtiyat akçesi olarak ayrılan payın, bütçeye aktarılması kararını (Reuters haberi) evdeki gümüş tepsiyi satmaya benzetiyor” ifadesini kullandı.
